Basur (Hemoroid Hastalığı) Hakkında

Hemoroid olarak adlandırılan makat hastalığı halk arasında basur ve mayasıl olarak da bilinmektedir. Hastalık oluştuğu bölgenin konumuna göre iç ve dış olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan dış basur olan türüne sık rastlanmaz. Sıklıkla gözlenen türü anal kanalda olan iç hemoroit problemidir.

İç Basur Nedir?

Yukarıda da belirtildiği gibi hastalık görüldüğü yere göre 2 gruba ayrılır. Anal kanal (rektumda) ortaya çıkan kanama ve meme (toplardamarın genişlemesi) iç hemoroid olma ihtimalini akla getirir. Anüs çevresinde şişlik ve ağrı ise dış basur olma ihtimalini akla getirir. İç hemoroit hastalığı kendi içerisinde 1 ile 4 arasında evreye ayrılmaktadır. İlk başlarda sadece kanama şikayeti bulunuyorken üçüncü ve dördüncü evreye ulaşması halinde oluşan meme anüs dışarısına çıkabilmektedir. Bu durum iç hemoroit ile karıştırılmaya neden olabilir.

Basur Neden Olur?

Sorunun kaynağı makat bölgesine baskı uygulanmasıdır. Vücudun her yeri saran ve kanın vücutta dolaşmasını sağlayan damar yapıları bulunmaktadır. Bu damarlar zorlanma ve ıkınmaya bağlı zaman içerisinde genişlemekte ve fizyolojik olarak bozulmaktadır. Damarların genişlemesi onların çevresinde bulunan koruyucu dokularında gevşemesine neden olur. Bu şekilde damarlar anüs dışına çıkabilecek kadar genişlemektedir. Şimdi dilerseniz basura neden olan etkenlere birlikte bakalım.

Zorlu Dışkılama (Kabızlık)

Zorlu ve sert dışkılama tıbbi literatürde konstipasyon yani kabızlık olarak nitelendirilmektedir. Bağırsak hareketleri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Ancak genel kabul bir hafta içerisinde 3 kereden az dışkılama yapılıyorsa kabızlık olarak kabul edilmektedir. Ayrıca dışkının kuru ve sert olması da kabızlık sorununun habercisidir.

Ikınma Alışkanlığı

Kabızlık ciddi bir sağlık sorunu değildir. Ancak önlem alınmadığı takdirde ciddi sorunlara yol açabilecek bir problemdir. Özellikle makat çevresinde gelişen hastalıkların pek çoğu kabızlıkla yakından ilişkilidir. Hemoroitte bu hastalıklardan yalnızca bir tanesidir. Zorlu dışkılama nedeniyle bölgede damarlar genişleyerek memecikler oluşmasına neden olmaktadır. Aslında burada sorun kabızlıktan çok insanların kabızlığa çözüm olarak gördüğü ıkınma alışkanlığıdır. Ikınarak dışkılama isteği zamanla alışkanlık haline gelmektedir. Ikınma esnasında kalbe gitmesi gereken kirli kan tam tersi yönde hareket etmektedir. Bu sürekli hale gelmesi ile Henoroid ve Anal Hematom dediğimiz sorun ortaya çıkıyor.

Beslenme alışkanlığının değiştirilmesi, hareket miktarının ve sıvı alımının arttırılması kabızlığın engellemesi için kolayca uygulanabilecek ipuçlarıdır. Beslenmede tüketilen lifli gıda miktarı arttırılmalıdır. Bu sayede hem kabızlık önlenebilir hem de kilo kontrol altına alınabilir. Böylelikle aşırı kiloya bağlı olarak hemoroid oluşumunun da önüne geçilmiş olur.

Fazla Kilolu Olmak

Kişinin beden ağırlığının ideal kilo ölçülerinden fazla olması dışkılama esnasında makata uygulanan baskınında artmasına neden olacaktır. Basur ve oluşabilecek pek çok sağlık sorunundan korunmak adına kilonun kontrol altında tutulması önerilmektedir.

Ağır Kaldırmak

Bazı spor dalları vücudu geliştirmek için mümkün oldukça ağır kaldırmayı gerektirir. Kaldırma esnasında sporcunun çok fazla zorlandığını (ıkınmaya) maruz kaldığını yüz hareketlerinden anlayabilirsiniz. Sürekli bu şekilde yapılan spor dalları da yine hemoroid nedenleri arasındadır.

Yaşlılık

Vücudumuzdaki dokular yaşadığımız süreçte zayıflamakta ve tehlikelere açık hale gelmektedir. Onlardan biride damarların etrafındaki koruyucu bağlarıdır. Bu dokular zayıflayıp gevşemesi ile birlikte toplardamar genişlemesi daha kolay hale gelmektedir. Medical News Today sitesinin yaptığı araştırmaya göre 45-60 yaş arası insanlarda hemoroid görülme oranı daha fazla olduğu belirtilmiştir.

Gebelik

Gebelik her anlamda kadın bedeninde değişimlere neden olan bir süreçtir. Bu süreçte kadın bedeni kendini bebeğin varlığı ile uyumlu hale getirmeye çalışır. Günden güne büyüyen bebeğin kan ihtiyacının da karşılanması için vücutta bulunan kan miktarında artış olur. Yani normal bir damardan geçen kan miktarı ve basıncı artar. Ayrıca pek çok hormonal değişim yaşanması sonucunda tuvalet ihtiyacının giderilmesinde zorluklar ortaya çıkar. Damara uygulanan basıncın artması ve zorlu dışkılama da ıkınılmasına bağlı hemoroid memecikleri ortaya çıkar. Aynı durum normal doğum esnasında aşırı ıkınma sonucu da ortaya çıkmaktadır.

Ters İlişki

Uluslararası sağlık sitelerinde araştırma yaparken bazı kaynaklarda ters ilişkininde neden olabileceği belirtilmektedir. Onlardan biri Mayo Clinic (İngilizce) aşağıda yer alan bağlantıya tıklayarak detaylarını görebilirsiniz. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/symptoms-causes/syc-20360268 Tabii ki bu bilgi tüm kaynaklar tarafından doğrulanmadığını belirtmek istiyorum.

1. Medical News Today – Hemorrhoids: Causes, treatments, and prevention – https://www.medicalnewstoday.com/articles/73938
2. Harvard Health Publishing – Hemorrhoids and what to do about them – https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them
3. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases
   Health Information Center – Symptoms & Causes of Hemorrhoids – https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/hemorrhoids/symptoms-causes