Anal Fissür (Makat Çatlağı) Nedir?
Anal Fissür (Makat Çatlağı), anüsün iç kısmında oluşan küçük yırtık veya çatlaklara denir. Genellikle sert veya büyük dışkı geçişi sırasında oluşur ve oldukça ağrılı olabilir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görülebilen yaygın bir hastalıktır.
Anal Fissürün Nedenleri
Anal fissürün en yaygın nedenleri arasında şunlar bulunur:
-
Kabızlık ve Sert Dışkılama: Zorlanarak dışkılama, sert dışkılama anal bölgedeki dokuları tahriş edebilir.
-
İshal: Sürekli ishal, anüs çevresindeki cildi tahriş edebilir ve çatlaklara yol açabilir.
-
Doğum Travması: Özellikle normal doğum yapan kadınlarda anal fissür görülebilir.
Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, anal bölgeyi hassaslaştırarak fissür oluşumuna zemin hazırlayabilmektedir.
Anal Fissürün Belirtileri Nelerdir?
-
Dışkılama esnasında veya sonrasında şiddetli ağrı (Dışkılama sırasında cam çiziyor hissi yaşamak)
-
Anüs çevresinde yanma ve kaşıntı hissi
-
Tuvalet kağıdında veya dışkıda parlak kırmızı renkte kan
-
Anal bölgede küçük bir yırtık veya çatlak görünümü
Anal Fissür Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
1. Medikal ve Doğal Tedavi Yöntemleri (Ameliyatsız Tedaviler)
Çoğu anal fissür(akut fissürler) evde uygulanabilecek yöntemlerle tedavi edilebilir:
Lifli Beslenme: Kabızlığı önlemek için bol lifli gıdalar (sebze, meyve, tam tahıllar) tüketilmelidir.
Bol Su İçmek: Dışkıyı yumuşatarak kabızlığı önler.
Ilık Oturma Banyosu: Günde 2-3 kez sıcak suya oturmak kasları gevşetir, kasılmayı önler ve iyileşmeyi hızlandırır.
Kremler ve Merhemler: Doktor tarafından önerilen nitrogliserin içeren kremler veya lokal anestezikler ağrıyı azaltır ve kasları gevşetir.
Kabızlığı Önleyici İlaçlar: Lif takviyeleri veya dışkı yumuşatıcı ilaçlar kullanılabilir.
2. İleri Düzey Tedaviler
Eğer fissür kronikleşmişse (6 haftadan uzun süredir devam ediyorsa), şu tedaviler uygulanabilir:
1.Botulinum Toksini (Botoks) Enjeksiyonu: Anüs kaslarını gevşeterek fissürün iyileşmesini sağlar. İşlem birkaç dakika da uygulanır hastanın günlük yaşamını etkilemez.
2.Lateral İnternal Sfinkterotomi (LİS) Ameliyatı: Kasın bir kısmı kesilerek basınç azaltılır ve iyileşme hızlandırılır. Öncesinde ameliyatsız tedavi yöntemleri denenmiş ve sonuç alınamamış, kronikleşmiş vakalar da tercih edilir.
Anal fissürler erken müdahale ile kolayca iyileşebilir. Ancak uzun süre geçmeyen ağrılar için bir doktora başvurmak önemlidir.
Anal Fissür Hastalığının Belirtileri Nelerdir ?
Anal fissür, anüs çevresinde oluşan küçük yırtık veya çatlaklardır ve genellikle sert dışkılama sonucu ortaya çıkar. Oldukça ağrılı ve rahatsız edici bir hastalık olan anal fissür, günlük yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Anal fissürün en yaygın belirtileri şunlardır:
1. Dışkılama Sırasında ve Sonrasında Şiddetli Ağrı
Anal fissürün en yaygın belirtisi dışkılama sırasında hissedilen keskin, yanıcı veya yırtılma şeklindeki ağrıdır. Bu ağrı, dışkılama sonrasında da dakikalarca hatta saatlerce sürebilir ve kişinin tuvalete gitmekten kaçınmasına neden olabilir.
2. Dışkılama Sırasında ve Sonrasında Kanama
Tuvalet kağıdında veya dışkıda parlak taze kırmızı renkli kan görülmesi anal fissürün yaygın belirtilerindendir. Kanama genellikle hafiftir ancak bazı durumlarda daha yoğun olabilir.
3. Makatta Ele Gelen Kitle
Anal fissürde makatta kanama, ağrı ve kaşıntı şikayetlerine ek olarak ele gelen bir kitle de olabilir. Bu kitle uzun süren tahrişe bağlı olarak makat derisinde oluşan kalınlaşmadır. Bu kalınlaşmaya ve görüntüye nöbetçi meme adı verilir.
4. Makat Çevresinde Yanma ve Kaşıntı
Fissür nedeniyle oluşan tahriş, anüs çevresinde kaşıntıya ve yanmaya neden olabilir. Bu durum, kişinin oturmasını veya hareket etmesini zorlaştırabilir.
5. Makat Bölgesinde Şişlik ve Hassasiyet
Makat bölgesinde hafif bir şişlik oluşabilir. Ayrıca anüs çevresi dokusu dokunmaya karşı hassaslaşır.
6. Anüs Bölgesinde Gözle Görülür Çatlak veya Yara
Dikkatli bakıldığında anüs çevresinde küçük bir yırtık veya çatlak görülebilir. Bu çatlak genellikle ağrıya ve kanamaya neden olan bölgedir.
Eğer bu belirtilerden biri veya birkaçı varsa, anal fissür (makat çatlağı) olasılığı yüksektir. Erken teşhis ve tedavi ile çatlakların büyük bir kısmı ameliyata gerek kalmadan iyileşebilir. Ancak uzun süredir devam eden ağrılar varsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.